WAAROM AL DIE EXTRA AANDACHT VOOR ZWERFPEUKEN?
Ondanks alle aandacht die besteed wordt aan de gezondheidsrisico’s blijft bijna 1 op 5 van de Nederlandse bevolking roken. En dat beslissen ze zelf natuurlijk of ze roken of niet, dat is niet iets waar ik me druk over maak. Waar ik me wel druk over maak is dat hierdoor in Nederland per jaar miljarden filtersigaretten op straat belanden. Is dat erg dan? Ja! Want een het filter van de sigaret is knap schadelijk voor flora en fauna.
Helaas zijn de schadelijke effecten van het filter van de sigaret niet erg bekend onder de mensen en worden ze daardoor op straat of in de groenvoorzieningen gegooid. Uit onderzoek blijkt dat aantal sigarettenpeuken in 2021 tenminste 19,9% van het totale aantal zwerfafvalitems vormden. Omgerekend naar kilo’s kan dat op jaarbasis oplopen tot 10 miljoen kilo peukenzwerfafval. En dat alleen in Nederland.
Alleen inzetten op bewustwording zal de vervuiling door zwerfpeuken niet oplossen. Draagt wel een steentje bij, daar ben ik van overtuigd. Want als je weet wat jouw weggegooide filtersigaret veroorzaakt zou je dan nog net zo makkelijk deze op straat gooien? Ik hoop van niet.
Schadelijke effecten filtersigaret
Er zit wel een belangrijk verschil tussen een peuk (= het restant van een sigaret of sigaar) en een filtersigaret. Een peuk is biologisch afbreekbaar (duurt 2 – 12 jaar) maar het filter van een filtersigaret niet. Sigarettenfilters zijn gemaakt van celluloseacetaat, dat is een kunststof en valt onder de noemer van (bio)plastic. Net zoals andere vormen van plastic vergaan sigarettenfilters niet, maar vallen ze uiteindelijk in kleine stukjes uiteen, ook bekend onder de naam microplastics. Deze microplastics zijn niet met het blote oog te zien, maar vergaan nooit en richten blijvend schade aan
De overeenkomst tussen beide is dat in peuken met en zonder filter allerlei toxische stoffen zitten. Wat zijn de gevolgen? Daar heeft het Nationaal Expertisecentrum Tabaksontmoediging een factsheet over opgesteld (NET, 2022b)
Even kort door de bocht: wij eten microplastics, drinken microplastics, ademen microplastics in én er zitten microplastics in ons bloed. Het is nog onduidelijk hoe schadelijk microplastics uiteindelijk zijn voor onze gezondheid. Om dit even in perspectief te zetten: dat wisten we vroeger ook niet over fijnstof. (9.000 doden per jaar door fijnstof)
Aanpak vermindering zwerfpeuken
- verbod op filtersigaretten
- statiegeld op filter (is dat praktisch uitvoerbaar?)
- (gratis) zakasbakje (promoten)
- peukenvoorzieningen plaatsen (en op tijd leeggooien)
- handhaving op weggooien (€140 boete)
- bewustwording schadelijke effecten
